لیفت سینوس باز

به عمل جراحی که برای ایجاد بافت استخوانی در فک بالا در ناحیه دندان های خلفی استفاده می شود، سینوس لیفت می گویند. این عمل موقعی انجام می گیرد که بیمار نیازبه کاشت دندان داشته، اما دندان مولر ندارد و به همین دلیل بافت استخوانی کافی برای کاشت ایمپلنت موجود نیست.

لیفت سینوس باز چیست؟

در ناحیه خلفی فک بالا، جایگزینی دندان در برجستگی بدون دندان با ایمپلنت های دندانی زمانی نیاز به جراحی لیفت سینوس دارد که سینوس ماگزیلاری پنوماته شده و امتداد آن به سمت فرآیند آلوئولاراست.

این جراحی، پیش از ایمپلنت دندان انجام شده که به جهت افزایش کیفیت و کمیت استخوان در ناحیه خلفی فک بالا انجام می گیرد. ارزیابی قبل ازعمل سینوس ماگزیلاری برای اطمینان از موفقیت در این جراحی ضروری است.

درصورت کافی نبودن مقدار استخوان، بین برجستگی تاج دندان و کف سینوس ماگزیلاری، روش لیفت سینوس باز انجام می شود. (مقدار استخوان باید کمتر از 5 میلی‌متر باشد.) جراحی لیفت سینوس باز نوعی جراحی پیش ازایمپلنت است که برای افزایش کیفیت و کمیت استخوان در ناحیه خلفی فک بالا انجام می گیرد. نکته قابل توجه این است که ارزیابی قبل از عمل سینوس ماگزیلاری برای موفقیت این جراحی ضروری است.

جراحی لیفت سینوس و اسکن CBCT

طبق تحقیقات انجام شده درباره جراحی سینوس لیفت باز و CBCT، نتایج بر روی انواع آناتومی، آناتومی عروق، عوارض، ابعاد پنجره استئوتومی/استکتومی و ضخامت غشای اشنایدرین متمرکز بود.

ویژگی های دیگر غیر از ارتفاع و عرض برجستگی آلوئولی که باید در اسکن CBCT قبل از عمل ارزیابی شوند، شامل ضخامت دیواره سینوس فک بالا، وجود شریان آنترال آلوئولی و قطر آن، عرض کف سینوس ماگزیلاری و زاویه دید می باشد. نامنظمی کف سینوس، ارتباط نزدیک غشای اشنایدرین با ریشه دندان‌های مجاور، سپتوم سینوسی و کیفیت استخوان زیر آنترال. سایر شرایطی که گاهی ممکن است در برخی شرایط خاص مشاهده شوند نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

همچنین ویژگی های دیگر بجز ارتفاع و عرض برجستگی آلوئولی که در CBCT دیده می شوند و موارد نام برده شده در بالا، عبارتند از:

1. ضخامت دیواره جانبی سینوس ماگزیلاری

اگر دیواره جانبی فک بالا ضخیم باشد، عمل سینوس لیفت باز سخت‌تر می‌شود و زمان برتر خواهد بود.

تحدب بیش از حد این دیوار، جراح را مجبور می کند تا روش استکتومی را برای آنتروستومی جانبی به جای پنجره معکوس جانبی انتخاب کند.

• وجود شریان آنترال آلوئولی و قطر آن

در تصاویر CBCT شریان های آنترال آلوئولی با قطر بیش از 0.5 میلی متر مشاهده می شوند و در صورتی که قطر شریان بیش از 3 میلی متر باشد، خونریزی شدید انتظارمی رود. این شریان میتواند باعث خونریزی حین عمل شود که دومین عارضه پرتکرار در عمل سینوس لیفت پس از سوراخ شدن غشاء است.

• عرض کف سینوس ماگزیلاری

فاصله بین دیواره جانبی سینوس ماگزیلاری و دیواره سینوس داخلی ماگزیلاری و زاویه تشکیل شده نیز حائز اهمیت است. در سینوس های بسیار باریک و بسیار پهن و در صورت وجود زاویه بندی تیز بین این دو ساختار، عمل جراحی لیفت سینوس باز دچار مشکل می شود. در سینوس های باریک، تکنیک trapdoor قابلیت اجرا ندارد.

• نامنظمی کف سینوس

بی نظمی کف سینوس فک بالا در مقایسه با استخوان با سطح صاف پروسه جراحی را سخت تر می کند.

• ارتباط نزدیک غشای اشنایدرین با ریشه دندان های مجاور

اگر غشای اشنایدرین با ریشه یا ریشه های دندان مجاور فضای بدون دندان تماس پیدا کند، خطر سوراخ شدن غشاء در حین عمل لیفت سینوس افزایش پیدا میکند. به همین دلیل میتوان گفت این روش در فضاهای تک دندانی دشوارتر است. دسترسی محدود به جراحی و ماهیت نامنظم استخوان پوشاننده و مواردی از این قبیل از دیگر دلایل بالا رفتن احتمال سوراخ شدن غشای سینوس فک در حین لیفت موضعی سینوس برای ایمپلنت های تک دندانی است.

• سپتوم سینوس فک بالا

سپتوم ماگزیلاری: می توان گفت در حدود 22.5 تا 33 درصد از CBCT ها وجود سپتوم در سینوس ماگزیلاری را نشان می دهند. سپتوم در کف سینوس فک بالا بر طراحی پنجره استئوتومی تأثیر می گذارد.

لیفت سینوس بسته زیر تیغه کف سینوس نیز یک پروسه دشوار می باشد.

• تخمین حجم استخوان/مواد زیستی مورد نیاز برای لیفت سینوس

در صورت زیاد بودن حجم تخمینی استخوان برای لیفت سینوس باز و انتخاب استخوان اتوژن، تاج ایلیاک و تیبیا باید به عنوان محل پیوند انتخاب شوند. استخوان چانه زمانی مدنظر قرار می گیرد که به مقدار کمی استخوان نیازبوده و یا قرار است از پیوند کامپوزیت استفاده شود.

• ارزیابی کیفیت استخوان ساب آنترال

از طریق CBCT همچنین می توان کیفیت استخوان ساب انترال را تخمین زد.

لازم به ذکر است که عوامل مهم دیگری در جراحی لیفت سینوس باز وجود دارد که نیاز به ابزارهای دیگری جز CBCT  برای ارزیابی آنها استفاده کرد. برای مثال عمق دهلیز ممکن است در CBCT از فک بالا خلفی به صورت حباب هوا مشاهده شود. مثال دیگر این است که CBCT نمی تواند مخاط طبیعی سینوس را مشخص کند.

نتیجه

در ارزیابی تصاویر CBCT از سینوس های پارانازال باید بیش از ده پارامتر به جز عرض و طول برجستگی در ناحیه خلفی فک بالا بررسی شود. چرا که هرکدام از آنها می تواند تاثیر قابل توجهی بر نتایج جراحی لیفت سینوس باز داشته باشد.