انواع ایمپلنت دندانی (محل کاشت، جنس، نحوه اتصال و نوع اباتمنت)

انواع ایمپلنت های دندانی هر یک برای موارد خاص دندانپزشکی استفاده می شوند. ایمپلنتهای دندانی یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. این روش‌ها به دلایل مختلفی همچون دوام، زیبایی و کارایی محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. در این مقاله به بررسی انواع ایمپلنت های دندانی و ویژگی‌های هر یک خواهیم پرداخت.

انواع ایمپلنت های دندانی بر اساس محل قرارگیری

بر اساس شرایط لثه و استخوان فک یکی از روش های زیر انتخاب می شود. در صورتی که استخوان فک و لثه کافی نداشته باشید دکتر علی قمری فوق تخصص جراحی های لثه با پیوند استخوان و لثه شرایط را برای کاشت ایمپلنت فراهم می کنند. پس برای درمان بسیار مهم است که به پزشک متخصص جراحی های لثه و ایمپلنت مراجعه کنید.

 ایمپلنت های اندواستئال (Endosteal Implants)

ایمپلنت های اندواستئال رایج‌ترین نوع ایمپلنت های دندانی هستند. این ایمپلنت‌ها به صورت مستقیم در استخوان فک قرار می‌گیرند و معمولاً از جنس تیتانیوم ساخته می‌شوند. ایمپلنت های اندواستئال به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 ایمپلنت های پیچ‌دار (Screw-type Implants)

این نوع ایمپلنت‌ها به شکل پیچ بوده و در استخوان فک قرار می‌گیرند. ساختار پیچ‌مانند این ایمپلنت‌ها باعث می‌شود که به خوبی در استخوان فک جای‌گیرند و استحکام بالایی داشته باشند.

 ایمپلنت های استوانه‌ای (Cylinder-type Implants)

ایمپلنت های استوانه‌ای به صورت استوانه‌ای بدون رزوه هستند که در استخوان فک قرار می‌گیرند. این ایمپلنت‌ها بیشتر در مواقعی استفاده می‌شوند که استخوان فک به اندازه کافی برای حمایت از ایمپلنت پیچ‌دار قوی نیست.

 ایمپلنت های ساب‌پریوستئال (Subperiosteal Implants)

این نوع ایمپلنت‌ها بر روی استخوان فک و زیر لثه قرار می‌گیرند. ایمپلنت های ساب‌پریوستئال بیشتر برای افرادی مناسب هستند که ارتفاع استخوان فک آن‌ها به اندازه کافی نیست و نمی‌توانند از ایمپلنت های اندواستئال استفاده کنند. ساختار این ایمپلنت‌ها معمولاً شامل یک فریم فلزی است که به صورت سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شود و بر روی استخوان فک قرار می‌گیرد.

 ایمپلنت های زیگوماتیک (Zygomatic Implants)

ایمپلنت های زیگوماتیک یکی از پیچیده‌ترین و کمتر رایج‌ترین انواع ایمپلنت های دندانی هستند. این ایمپلنت‌ها به جای استخوان فک در استخوان گونه (زیگوماتیک) قرار می‌گیرند و معمولاً برای بیمارانی استفاده می‌شوند که به دلیل تحلیل شدید استخوان فک، قادر به استفاده از ایمپلنت های اندواستئال نیستند. این روش جراحی بسیار پیچیده‌تر از سایر انواع ایمپلنت‌ها است و نیاز به تخصص و تجربه بالای جراح دارد.

انواع ایمپلنت بر اساس روش درمان

پزشک بر اساس نیازها و خواست های بیمار و وضعیت پزشکی او روش مناسب برای بیمار را انتخاب می کند.

مینی ایمپلنت‌ها (Mini Implants)

مینی ایمپلنت‌ها یا ایمپلنت‌های کوچک‌تر، همانطور که از نامشان پیداست، ابعاد کوچکتری نسبت به ایمپلنت‌های معمولی دارند. این ایمپلنت‌ها بیشتر برای تثبیت پروتز‌های دندانی متحرک استفاده می‌شوند. نصب مینی ایمپلنت‌ها نسبت به ایمپلنت‌های معمولی ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است و زمان کمتری نیز نیاز دارد. از مینی ایمپلنت ها در درمان ارتودنسی هم استفاده می شود.

 ایمپلنت‌های فوری (Immediate Load Implants)

ایمپلنت‌های فوری نوعی از ایمپلنت‌های دندانی هستند که بلافاصله پس از قرار دادن در استخوان فک، پروتز موقت بر روی آن‌ها نصب می‌شود. این روش باعث می‌شود که بیمار در همان روز درمان، بتواند از دندان‌های جدید خود استفاده کند. ایمپلنت‌های فوری به دلیل نیاز به شرایط خاص استخوان فک و دقت بالا در نصب، برای همه بیماران مناسب نیستند.

 ایمپلنت‌های دو مرحله‌ای (Two-stage Implants)

این نوع ایمپلنت‌ها به صورت دو مرحله‌ای در استخوان فک قرار می‌گیرند. در مرحله اول، پایه ایمپلنت در استخوان فک نصب شده و پس از گذشت چند ماه و انجام فرآیند اتصال ایمپلنت به استخوان، در مرحله دوم پروتز دندانی بر روی پایه ایمپلنت نصب می‌شود. این روش به دلیل دو مرحله‌ای بودن، زمان بیشتری نیاز دارد ولی از لحاظ استحکام و پایداری بسیار مناسب است.

 ایمپلنت‌های تک مرحله‌ای (Single-stage Implants)

ایمپلنت‌های تک مرحله‌ای به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پس از قرار دادن در استخوان فک، قسمت بالای ایمپلنت از لثه بیرون می‌ماند و نیاز به جراحی دوم برای نصب پروتز دندانی نیست. این روش نسبت به ایمپلنت‌های دو مرحله‌ای زمان کمتری نیاز دارد و راحت‌تر است.

ایمپلنت فوری فقط برای موارد انتخابی مناسب است که در آن حذف دندان بلافاصله با قرار دادن ایمپلنت در حفره کشیدن دندان انجام می شود. این باعث کاهش زمان انتظار می شود. با این حال، شما هنوز دندانی نخواهید داشت، زیرا باید حداقل 3 ماه قبل از ساخت روکش، ایمپلنت زیر لثه دست نخورده باقی بماند. پیوند استخوان نیز تقریباً به طور قطع مورد نیاز است زیرا شکل سوکت هرگز به شکل خود ایمپلنت نیست و این حفره‌ها باید با مواد پیوند پر شوند.

کاشت ایمپلنت اولیه معمولاً در عرض 4 تا 8 هفته پس از کشیدن دندان انجام می شود. دلیل این امر این است که قبل از جراحی ایمپلنت ابتدا مقداری بافت نرم یا لثه ترمیم شود تا اطمینان حاصل شود که لثه کافی برای نتایج بهتر وجود دارد. از طرف دیگر، قرار دادن با تاخیر 12 تا 16 هفته پس از کشیدن دندان انجام می شود تا هم برای لثه و هم ترمیم نسبی استخوان قبل از جراحی ایمپلنت امکان پذیر شود.

قرار دادن دیرهنگام حداقل 6 ماه پس از کشیدن دندان انجام می شود تا امکان بهبود کامل استخوان فراهم شود، اما امروزه این پروتکل کمتر مورد توجه قرار می گیرد زیرا شواهد نشان داده است که اگر جراحی ایمپلنت برای مدت طولانی به تعویق بیفتد، از دست دادن استخوان قابل توجهی خواهد داشت، مگر اینکه پیوند انجام شده باشد. انجام شده.

همانطور که قبلاً ذکر شد، پس از قرار دادن فیکسچر ایمپلنت در استخوان فک، معمولاً حداقل 3 ماه زمان انتظار برای بارگذاری ایمپلنت وجود دارد – به عبارت دیگر، برای اتصال دندان، پل یا پروتز به ایمپلنت. ثابت کسانی که نیاز به پیوند استخوان دارند، زمان انتظار بیشتری دارند، گاهی اوقات به 6 تا 12 ماه، به ویژه در مواردی که پیوند گسترده دارند، تا زمان کافی برای “تثبیت” محل ایمپلنت فراهم شود.

علاوه بر این، اگر ایمپلنت شما زیر آب باشد، برای نمایاندن ایمپلنت از طریق یک جراحی جزئی لثه، نیاز به بازدید دیگری خواهید داشت. این به عنوان جراحی کاشت 2 مرحله ای شناخته می شود . مزیت غوطه ور کردن ایمپلنت این است که امکان بهبودی بهتر و ادغام قوی تر با استخوان را فراهم می کند ، و این اغلب در مواردی که کیفیت استخوان به خطر می افتد یا زمانی که پیوند قابل توجهی انجام شده است نشان داده می شود. پس از نمایان شدن ایمپلنت و قرار دادن اباتمنت بهبودی ، انتظار کوتاه 2 هفته ای برای ترمیم لثه ها قبل از اقدام به ترمیم نهایی ایمپلنت کافی است.

بیشتر بخوانید: تفاوت ایمپلنت و کامپوزیت

انواع ایمپلنت های دندانی بر اساس جنس روکش

ایمپلنت‌های دندانی از نظر جنس روکش می‌توانند به چهار دسته تقسیم شوند:

 ۱. ایمپلنت‌های دندانی با روکش پرکلین (Porcelain Crown)

این نوع ایمپلنت‌ها دارای روکشی از مواد پرکلین (که معمولاً شامل سرامیکهای مختلف است) هستند. روکش پرکلین بسیار شبیه به طبیعیت دندان انسان است و برای ایجاد زیبایی و استحکام بیشتر به کار می‌رود.

 ۲. ایمپلنت‌های دندانی با روکش فلزی (Metal Crown)

در این نوع ایمپلنت‌ها، روکش از فلزهای مختلف مانند آلیاژهای طلا یا آلومینیوم ساخته می‌شود. این روکش‌ها بسیار مقاوم و قابل اعتماد هستند و برای بیمارانی که به دندان‌های مصنوعی فشار زیاد وارد می‌کنند، مناسب می‌باشند.

 ۳. ایمپلنت‌های دندانی با روکش هیبریدی (Hybrid Crown)

این نوع ایمپلنت‌ها دارای روکشی هستند که از ترکیب مواد پرکلین و فلزهای مقاوم ساخته شده‌اند. روکش‌های هیبریدی به دلیل ترکیب مواد مختلف، هم زیبایی طبیعی دندان انسان را حفظ می‌کنند و هم دارای استحکام و مقاومت بیشتری می‌باشند.

 ۴. ایمپلنت‌های دندانی با روکش رزینی (Resin Crown)

در این نوع ایمپلنت‌ها، روکش از رزین‌های خاص ساخته می‌شود که بعضاً شبیه به استخوان و رنگ دندان انسان است. این نوع روکش‌ها برای مواردی که استحکام بالا و زیبایی طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است، استفاده می‌شوند.

انواع ایمپلنت دندانی بر اساس روش اتصال روکش و ایمپلنت

روش‌های اتصال روکش عبارتند از:

 ۱. روش سمن(چسبی)  (Cement Retained)

در این روش، پروتز دندانی به پایه ایمپلنت با استفاده از یک ماده چسبناک مانند آباتمنت یا سیمان دندانپزشکی متصل می‌شود. پروتز با اعمال فشار و استفاده از ماده چسبناک، به استخوان یا پایه ایمپلنت متصل می‌شود.

 ۲. روش پیچی (Screw Retained)

در این روش، پروتز دندانی به پایه ایمپلنت با استفاده از پیچ‌های خاصی که به پایه و پروتز متصل می‌شوند، اتصال می‌یابد. این پیچ‌ها معمولاً درون ترکیبات پروتز جاسازی می‌شوند و پس از قرار دادن پروتز در موقعیت صحیح، با فشار دادن و یا تایتن کردن پیچ‌ها، پروتز در موقعیت خود تثبیت می‌شود.

 ۳. روش آباتمنت (Abutment Retained)

در این روش، ابتدا یک آباتمنت (Abutment) به پایه ایمپلنت متصل می‌شود و سپس پروتز دندانی به آباتمنت متصل می‌شود. این روش معمولاً در ایمپلنت‌های دو مرحله‌ای استفاده می‌شود و به عنوان یک واسطه بین پایه ایمپلنت و پروتز عمل می‌کند.

هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند و بستگی به شرایط و نیازهای هر بیمار، دندانپزشک تصمیم می‌گیرد که کدام روش مناسب‌تر است.

انواع ایمپلنت بر اساس نوع اباتمنت

ایمپلنت‌های دندانی از نظر شکل اباتمنت (Abutment) به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. اباتمنت قسمتی از ایمپلنت است که به عنوان اتصال‌دهنده بین ایمپلنت و پروتز (دندان مصنوعی) عمل می‌کند. انواع اباتمنت‌ها به شرح زیر هستند:

1. اباتمنت‌های استاندارد (Standard Abutments):
   این نوع از اباتمنت‌ها به شکل استاندارد و متداول برای اکثر ایمپلنت‌ها طراحی شده‌اند و عموماً به شکل سیلندری یا مخروطی هستند.
2. اباتمنت‌های زاویه‌دار (Angled Abutments):
   این اباتمنت‌ها برای شرایطی که نیاز به تنظیم زاویه پروتز وجود دارد استفاده می‌شوند. این تنظیم زاویه ممکن است برای بهبود زیبایی یا عملکرد پروتز ضروری باشد.
3. اباتمنت‌های سفارشی (Custom Abutments):
   این نوع از اباتمنت‌ها به صورت سفارشی و بر اساس نیازهای خاص بیمار و شرایط دهانی او طراحی و ساخته می‌شوند. این اباتمنت‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته شوند.
4. اباتمنت‌های با پروفیل اضطراری (Immediate Abutments):
   این اباتمنت‌ها برای مواردی استفاده می‌شوند که نیاز به قرار دادن فوری پروتز پس از جراحی ایمپلنت وجود دارد.
5. اباتمنت‌های موقتی (Temporary Abutments):
   این اباتمنت‌ها برای استفاده موقت تا زمان تهیه و نصب پروتز نهایی طراحی شده‌اند. این اباتمنت‌ها به راحتی قابل تعویض هستند.
6. اباتمنت‌های بالک (Ball Abutments):
   این نوع از اباتمنت‌ها برای استفاده در پروتزهای متحرک و به منظور ایجاد اتصالات محکم بین پروتز و ایمپلنت استفاده می‌شوند.
7. اباتمنت‌های مغناطیسی (Magnetic Abutments):
   این اباتمنت‌ها از طریق نیروی مغناطیسی پروتز را به ایمپلنت متصل می‌کنند و معمولاً برای پروتزهای متحرک به کار می‌روند.

هر نوع از این اباتمنت‌ها برای شرایط خاصی از بیماران مناسب است و انتخاب نوع مناسب بستگی به نیازها و شرایط فرد دارد.

انواع ایمپلنت دندان بر اساس جنس فیکسچر

ایمپلنت‌های دندانی بر اساس جنس فیکسچر (Fixture) به چندین دسته تقسیم می‌شوند. فیکسچر قسمتی از ایمپلنت است که در استخوان فک قرار می‌گیرد و نقش پایه و تکیه‌گاه اصلی ایمپلنت را دارد. انواع فیکسچرها بر اساس جنس به شرح زیر هستند:

1. ایمپلنت‌های تیتانیومی (Titanium Implants):
   تیتانیوم یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین مواد برای ساخت فیکسچرهای ایمپلنت است. این ماده به دلیل مقاومت بالا، سبکی و زیست‌سازگاری با بافت استخوانی، انتخاب اول بسیاری از دندانپزشکان است. ایمپلنت‌های تیتانیومی به دو نوع تیتانیوم خالص و آلیاژ تیتانیوم تقسیم می‌شوند.
2. ایمپلنت‌های زیرکونیا (Zirconia Implants):
   زیرکونیا یک ماده سرامیکی است که به دلیل زیبایی ظاهری و شباهت رنگی به دندان طبیعی، مورد توجه قرار گرفته است. زیرکونیا نیز زیست‌سازگار است و در برابر سایش و خوردگی مقاوم است. این ایمپلنت‌ها بیشتر برای بیمارانی که حساسیت به فلزات دارند، مناسب هستند.
3. ایمپلنت‌های فولادی ضد زنگ (Stainless Steel Implants):
   این نوع ایمپلنت‌ها کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند و بیشتر در کاربردهای موقت یا آزمایشگاهی به کار می‌روند. فولاد ضد زنگ دارای مقاومت خوبی است اما از نظر زیست‌سازگاری و ظاهر به اندازه تیتانیوم و زیرکونیا مناسب نیست.
4. ایمپلنت‌های تانتالیوم (Tantalum Implants):
   تانتالیوم یک فلز با زیست‌سازگاری بالا و خواص مکانیکی مناسب است. این ماده به دلیل داشتن سطح خاصی که به رشد استخوان کمک می‌کند، در برخی موارد به کار گرفته می‌شود، اما کمتر از تیتانیوم و زیرکونیا رایج است.
5. ایمپلنت‌های پلیمر (Polymer Implants):
   ایمپلنت‌های پلیمری از مواد کامپوزیتی یا پلاستیکی خاص ساخته می‌شوند. این ایمپلنت‌ها معمولاً در کاربردهای موقت یا خاص استفاده می‌شوند و مقاومت مکانیکی کمتری نسبت به فلزات دارند.
6. ایمپلنت‌های بیوگلاس (Bioglass Implants):
   بیوگلاس‌ها نوعی ماده شیشه‌ای زیست‌فعال هستند که می‌توانند به تحریک رشد استخوان کمک کنند. این مواد در تحقیقات و برخی کاربردهای خاص استفاده می‌شوند.

هر کدام از این مواد دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب جنس مناسب فیکسچر به عواملی مانند شرایط دهانی بیمار، نیازهای زیبایی، حساسیت‌های احتمالی و نظر دندانپزشک بستگی دارد.

بیشتر بخوانید: بهترین مارک ایمپلنت

بهترین نوع ایمپلنت دندان کدام است؟

بهترین نوع ایمپلنت دندانی بستگی به نیازها و شرایط خاص هر بیمار دارد. انتخاب بهترین نوع ایمپلنت باید با مشاوره با دندانپزشک متخصص و توجه به عواملی مانند سلامت عمومی بیمار، تراکم استخوان، موقعیت مکانی دندان‌های از دست رفته و ترجیحات زیبایی انجام شود.

 سؤالات متداول انواع ایمپلنت دندان

در برخی موارد، ایمپلنت‌های دندانی با روکش پرکلین به دلیل زیبایی طبیعی و استحکام بالا مورد ترجیح قرار می‌گیرند. اما برای بیمارانی که به دندان‌های خود فشار زیاد وارد می‌کنند، ایمپلنت‌های دندانی با روکش فلزی می‌توانند گزینه مناسبی باشند. همچنین، ایمپلنت‌های دندانی با روکش هیبریدی نیز می‌توانند ترکیبی از زیبایی و استحکام باشند.

به طور کلی، بهترین نوع ایمپلنت دندانی کسی است که نیازهای ویژه و شرایط فردی بیمار را بیشترین انطباق را داشته باشد و با توجه به این عوامل، دندانپزشک متخصص توصیه‌های مناسب را ارائه می‌دهد.

 نتیجه‌گیری

ایمپلنت‌های دندانی یک راه‌حل موثر و پایدار برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته هستند. انتخاب نوع مناسب ایمپلنت به شرایط فردی هر بیمار بستگی دارد و نیاز به مشاوره با دندانپزشک متخصص دارد.

با انتخاب ایمپلنت‌های مناسب و مراقبت‌های لازم، می‌توان از لبخندی زیبا و سالم برای سال‌های طولانی لذت برد. اگر شما نیز به دنبال جایگزینی دندان‌های خود هستید، حتماً با یک دندانپزشک مجرب مشورت کنید تا بهترین راه‌حل برای شما انتخاب شود.