التهاب لثه (ژنژیویت) در دوران بارداری و تأثیر آن بر جنین

التهاب لثه یا همان ورم لثه (به انگلیسی:gingivitis)، یک مشکل شایع سلامت دهان و دندان است که بسیاری از زنان باردار را تحت تاثیر قرار می دهد. اگرچه ممکن است یک نگرانی جزئی به نظر برسد، اما التهاب لثه در دوران بارداری می تواند پیامدهای مهمی هم برای مادر و هم برای جنین داخل رحم داشته باشد. در این راهنمای جامع، علل، علائم و گزینه‌های درمانی ژنژیویت در دوران بارداری را بررسی می‌کنیم و روشن می‌کنیم که چرا مراقبت مناسب از دهان برای مادران باردار بسیار مهم است.

 التهاب لثه چیست؟

ورم لثه یک نوع خفیف از بیماری لثه است که با لثه های قرمز و متورم مشخص می شود که به راحتی خونریزی می کنند. زمانی رخ می دهد که پلاک، لایه چسبنده ای از باکتری، روی دندان ها و در امتداد خط لثه ایجاد شود. در صورت عدم درمان، ژنژیویت می تواند به شکل شدیدتری از بیماری لثه به نام پریودنتیت تبدیل شود که می تواند منجر به از دست دادن دندان و سایر عوارض شود.

التهاب لثه در بارداری چقدر رایج است؟

ژنژیویت بارداری یکی از مشکلات شایع دهانی در دوران بارداری است و تقریباً 60 تا 75 درصد از زنان باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع التهاب لثه به دلیل تغییرات هورمونی در بدن زنان باردار رخ می‌دهد که باعث افزایش حساسیت لثه‌ها به پلاک‌های دندانی می‌شود. زنان در سه‌ماهه دوم و سوم بارداری بیشترین خطر را برای ابتلا به ژنژیویت دارند.

علل التهاب لثه در بارداری

بارداری تغییرات هورمونی را در بدن زنان به همراه دارد، به ویژه افزایش سطح استروژن و پروژسترون. این تغییرات هورمونی می تواند لثه ها را تحت تاثیر قرار دهد و آنها را مستعد التهاب و عفونت کند. علاوه بر این، افزایش جریان خون به لثه ها در دوران بارداری می تواند التهاب لثه موجود را تشدید کند یا زنان را مستعد ابتلا به آن کند.

علائم ژنژیویت در بارداری

شناخت علائم ورم لثه در دوران بارداری برای مداخله به موقع بسیار مهم است. علائم و نشانه های رایج عبارتند از:

– لثه های قرمز و متورم

– حساسیت یا درد لثه

– خونریزی لثه ها، به ویژه هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن

– عقب نشینی خط لثه

– بوی بد دهان مداوم

تأثیر التهاب لثه بر بارداری

التهاب لثه در دوران بارداری فقط یک نگرانی برای سلامت دهان نیست. همچنین می تواند بر نتایج بارداری تأثیر بگذارد. تحقیقات ارتباط بین بیماری لثه و عوارضی مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و پره اکلامپسی را نشان می دهد. التهاب و باکتری های مرتبط با التهاب لثه می تواند وارد جریان خون شود و به طور بالقوه به جنین در حال رشد آسیب برساند.

 

تشخیص التهاب لثه در بارداری

تشخیص ژنژیویت بارداری توسط دندانپزشک صورت می‌گیرد که شامل بررسی بالینی لثه‌ها و دندان‌ها است. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، لثه‌ها را بررسی کرده و به دنبال علائم التهاب مانند قرمزی، تورم و خونریزی می‌گردد. همچنین، ممکن است از معاینات رادیوگرافی (اشعه ایکس) برای بررسی عمق التهاب و بررسی استخوان‌های اطراف دندان‌ها استفاده شود، البته با احتیاط و رعایت نکات ایمنی در دوران بارداری.

 آیا اشعه ایکس دندانپزشکی در دوران بارداری خطر دارد؟

اشعه ایکس دندانپزشکی در دوران بارداری باید با احتیاط استفاده شود. اگرچه میزان اشعه در این نوع رادیوگرافی بسیار کم است، اما دندانپزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که در سه‌ماهه اول بارداری از انجام آن خودداری شود مگر در موارد ضروری. در صورت نیاز به انجام رادیوگرافی در دوران بارداری، دندانپزشک از حفاظ‌های سربی برای محافظت از شکم و جنین استفاده می‌کند تا خطرات احتمالی به حداقل برسد.

پیشگیری از ژنژیویت در بارداری

پیشگیری از التهاب لثه بارداری با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت‌های پیشگیرانه ممکن است. این شامل مسواک زدن دوبار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و استفاده از نخ دندان روزانه است. همچنین، مراجعه منظم به دندانپزشک برای تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها و بررسی وضعیت لثه‌ها می‌تواند به پیشگیری از ژنژیویت کمک کند. مصرف غذاهای سالم و محدود کردن مصرف شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین نیز می‌تواند به کاهش پلاک‌های دندانی کمک کند.

1. مدیریت استرس: استرس می‌تواند بیماری لثه را تشدید کند، بنابراین یافتن راه‌هایی برای آرامش و آرامش در دوران بارداری ضروری است.
2.  بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید: مسواک زدن دوبار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و استفاده از نخ دندان روزانه می‌تواند به کاهش پلاک‌های دندانی و پیشگیری از التهاب لثه کمک کند. همچنین، استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتریایی با توصیه دندانپزشک می‌تواند مؤثر باشد. مراجعه منظم به دندانپزشک برای تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها و بررسی وضعیت لثه‌ها نیز ضروری است.
3.  رژیم غذایی سالم داشته باشید: تغذیه سالم در دوران بارداری نه تنها برای سلامت عمومی بدن بلکه برای سلامت دهان و دندان نیز مهم است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، محصولات لبنی کم چرب و منابع پروتئین می‌تواند به تقویت لثه‌ها و دندان‌ها کمک کند. همچنین، محدود کردن مصرف قندها و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند به کاهش تشکیل پلاک‌های دندانی و پیشگیری از ژنژیویت کمک کند.
4.  آب نمک غرغره کنید: غرغره کردن با آب نمک یک روش ساده و موثر برای کاهش التهاب لثه‌ها است. آب نمک خاصیت ضدعفونی‌کننده دارد و می‌تواند به کاهش باکتری‌های موجود در دهان کمک کند. برای این کار، یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و روزی دو تا سه بار دهان را با آن شستشو دهید. این کار می‌تواند به تسکین درد و کاهش تورم لثه‌ها کمک کند.
5.  به دندانپزشک مراجعه کنید: مراجعه منظم به دندانپزشک در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. دندانپزشک می‌تواند وضعیت لثه‌ها و دندان‌ها را بررسی کرده و در صورت نیاز به تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها بپردازد. همچنین، دندانپزشک می‌تواند توصیه‌های مناسبی برای بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری ارائه دهد و در صورت بروز علائم ژنژیویت، درمان‌های لازم را انجام دهد.
   

بیشتر بخوانید: درمان تحلیل لثه

گزینه های درمانی ژنژیویت در دوران بارداری

درمان ژنژیویت بارداری شامل تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها توسط دندانپزشک، استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتریایی و رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان است. در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خاصی را نیز توصیه کند که برای بارداری بی‌خطر هستند. همچنین، تغییر در رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌های ویتامینی می‌تواند به بهبود وضعیت لثه‌ها کمک کند. اگر التهاب لثه در دوران بارداری ایجاد شود، درمان سریع برای جلوگیری از پیشرفت آن و تأثیر بالقوه بر نتایج بارداری ضروری است. گزینه های درمانی ژنژیویت در دوران بارداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• 1. تمیز کردن حرفه ای دندان: یک متخصص بهداشت دندان می تواند پلاک و تارتار را از روی دندان ها و لثه ها پاک کند و التهاب را کاهش دهد و از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
• 2. جرم گیری و پلنینگ ریشه: برای موارد پیشرفته تر ژنژیویت، ممکن است یک روش تمیز کردن عمیق به نام جرم گیری و پلنینگ ریشه برای حذف پلاک و جرم از زیر خط لثه توصیه شود.
• 3. دهانشویه آنتی باکتریال: دندانپزشک شما ممکن است یک دهانشویه آنتی باکتریال برای کاهش باکتری های موجود در دهان و بهبودی لثه ها تجویز کند.
• 4. مراقبت در منزل: رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه، از جمله مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان شویه ضد میکروبی برای مدیریت التهاب لثه در دوران بارداری بسیار مهم است.

آیا التهاب لثه بارداری پس از بارداری از بین می‌رود؟

بله، در بسیاری از موارد، ورم لثه بارداری پس از زایمان بهبود می‌یابد. با کاهش سطح هورمون‌ها پس از بارداری، لثه‌ها به تدریج به حالت طبیعی خود باز می‌گردند. با این حال، مهم است که پس از بارداری نیز به رعایت بهداشت دهان و دندان ادامه دهید و به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدید جلوگیری شود.

سؤالات متداول

نتیجه گیری

دورنمای ژنژیویت بارداری معمولاً خوب است، به شرط اینکه به موقع تشخیص داده شده و درمان شود. با رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام معاینات منظم دندانپزشکی، اکثر زنان باردار می‌توانند از بروز عوارض جدی جلوگیری کنند. اگر ژنژیویت به موقع درمان نشود، ممکن است به بیماری‌های پیشرفته‌تر لثه منجر شود که درمان آن‌ها پیچیده‌تر است و ممکن است سلامت عمومی و سلامت جنین را تحت تأثیر قرار دهد.